2. Suliffeqarnermi kisitsisit pingaarnerit
Immikkoortumi matumani Kalaallit Nunaanni najugaqavissut akornanni pingaarnertut suliffillit sammineqarput. Pingaarnertut suliffillit tassaapput suliffeqarnerminni ataatsimi inuk ataaseq qaammammi pineqartumi qaffasinnerpaamik qaammammut akissarsiarisimasaani nalunaarsorneqarsimasuni qaammammusiaqartutut nalunaarsorneqarsimasut, tassanilu pineqarput akissarsiat tamakkiisut, tunisinermi akiliinerit, nammineq suliffeqarfimmi sinneqartoorutit il.il. Immikkoortoq 4.2.1-imi aamma 4.2.2-mi tunisinermut namminerlu suliffeqarfimmi sinneqartoorutinik suliaqarnernut nassuiaat atuarneqarsinnaavoq. Kalaallit Nunaanni najugaqavissutut taaneqartut tassaapput innuttaasut ukiup aallartinnerani naaneranilu Kalaallit Nunaanni najugallit, aammalu qaammatip aallartinnerani 15-inik ukioqalereersimasut. Allanik taakkartuisoqartinnagu agguaqatigiissillugu qaammammut pingaarnertut suliffeqarneq kisitsisini pineqarpoq.
2021-mi agguaqatigiissillugu 28.909-t qaammammut suliffeqarsimapput, suliffeqarnermut nassuiaat immikkoortoq 4.1-imi takuuk. Ukiumut sulianut sanilliullugit 441-nik amerlanerupput, qaffariaat 1,5 pct.-iulluni. Qaffariaat naatsorsuutaareerpoq, Naatsorsueqqissaartarfimmit suliffissarsiortutut nalunaarsimasunut 2020-miit 2021-imut qaammatikkaartumik naatsorsuutiini takuneqarsinnaammat agguaqatigiissinneri appariaateqarsimasut.
Pisortaqarfinni allaffissornermut kiffartuussinermullu suliaqarfik nuna tamakkerlugu inuussutissarsiorfittut sulisitsisuuvoq annerpaaq. 2021-milu pisortaqarfinni ingerlatsinermi kiffartuussinermilu agguaqatigiissillugu qaammammut suliffillit 12.910-nik amerlassuseqarput. Titartagarlu 1 malillugu suliffillit tamakkerlutik 45 pct.-iinik annertussuseqarput. Aalisarnermi aalisakkanillu tunisassiornerup niuernerullu iluani suliaqarfiit qaammammut 4.355-inik sulisoqarsimapput, suliffillit tamakkerlugit 15 pct.-iinik annertussuseqartunik. Niuernermi, sanaartornermi sanaartortitsinermilu kiisalu assartuinermi assartugassanillu suliaqarfinni sulisut 10 pct.-inik, 8 pct.-inik 7 pct.-inillu annertussuseqarput.
Titartagaq 1. 2021-mi suliffeqarneq inuussutissarsiorfinnut agguarlugu
Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB01
Titartagaq 2-mi takuneqarsinnaasutut pingaartumik arnat pisortat suliffeqarfiutaanni sulisarput. Arnat quliugaangata arfinillit pisortaqarfinni ingerlatsinermi kiffartuussinermilu sulisarput. Niuernikkut suliffeqarfiit aamma arnanik suliffigineqarajunnerupput. Angutit akornanni aalisarnermi aalisakkanillu tunisassiornermi niuernermilu kiisalu pisortaqarfinni ingerlatsinermi kiffartuussinerni suliaqarfiit annerpaapput. Inuussutissarsiorfiit pineqartut ataatsimut katikkaanni angutit suliffillit tamakkerlutik affaasa missaanniittut sulisoraat. Sanaartornermi sanaartortitsinermilu, niuernermi aamma assartuinermi suliaqarfiit aammattaaq angutinit suliffigineqarajupput.
Titartagaq 2. 2021-mi angutit arnallu akornanni inuussutissarsiorfinni suliffeqarneq
Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB01
2021-mi aalisarnermi aalisakkanillu tunisassiornermi niuernermilu agguaqatigiissillugu qaammammut 4.355-it suliffeqarsimapput. Taakkunannga 1.659-it tunisisartutut pingaarnertut sulisimapput.
Qaammatikkaartumik suliffeqarneq aalajangersimasumik ukiup qanoq ilineri malillugit allanngorartarpoq, takuuk titartagaq 3. Suliffeqarneq januaarimi appasinnerpaasarpoq ukiulli qeqqani qaffasinnerpaasarluni. Qaammatini ataasiakkaani annikitsumik qaffariaatit appariaatilluunniit pisarput, nalunaarsuutini iluarsaanneqarsinnaanngitsutut inissisimasut.
Titartagaq 3. 2019-imiit 2021-mut qaammatikkaartumik suliffeqarneq
Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB09
Suliffeqarneq inuussutissarsiutinut pingaarnernut agguataaraanni, takussutissiaq 1 malillugu kommunit akornanni nikingassutsit annertupput. Kommunini tamani pisortaqarfinni ingerlatsineq kiffartuussinerlu suli annerpaalluni inuussutissarsiorfittut sulisitsisuuvoq. Assersuutigaluguli Avannaata Kommuniani, Kommune Qeqertalimmi aamma Qeqqata Kommuniani aalisarneq aalisakkanillu tunisassiorneq niuernerlu kommuninut allanut naleqqiullugit annertunerpaapput. Taamaasilluni Avannaata Kommuniani aalisarnermi aalisakkanillu tunisassiornermi niuernermilu sulisut 31,2 pct.-inik, Kommune Qeqertalimmi 19,0 pct.-inik Qeqqata Kommunianilu 16,8 pct.-inik annertussuseqarput, Kommuneqarfik Sermersuumi inuussutissarsiorfimmi pineqartumi sulisut 7,9 pct.-iinnaallutik.
Takussutissiaq 1. 2021-mi inuussutissarsiorfinni sulisut kommuninut agguarlugit
|
|
Kommune Kujalleq |
Kommuneqarfik Sermersooq |
Qeqqata Kommunia |
Kommune Qeqertalik |
Avannaata Kommunia |
|
Katillugit................................. |
2.985 |
12.408 |
4.792 |
3.069 |
5.609 |
|
Nunalerineq, orpippass. nunaleriner. tunisassiorneq niuernerlu |
100 |
2 |
6 |
1 |
1 |
|
Aalisarneq aalisakkanillu tunisassiornermi niuerneq |
242 |
978 |
806 |
582 |
1.748 |
|
Aatsitassarsiorneq.......................... |
22 |
77 |
12 |
3 |
4 |
|
Nioqqutissiorneq........................... |
4 |
126 |
64 |
16 |
13 |
|
Nukissiuutinik imermillu pilersuineq.............. |
47 |
169 |
49 |
67 |
103 |
|
Sanaartorneq sanaartortitsinerlu................ |
269 |
995 |
399 |
236 |
368 |
|
Niuertunik pilersuineq atungassanillu nioqquteqarneq |
326 |
1.321 |
529 |
309 |
536 |
|
Assartuineq assartugassalerinerlu............... |
173 |
1.096 |
359 |
132 |
192 |
|
Akunnittarfiit neriniartarfiillu.................... |
95 |
368 |
124 |
47 |
143 |
|
Paasissutissalerineq attaveqaatilerinerlu.......... |
37 |
462 |
39 |
40 |
31 |
|
Aningaaseriviit aningaasaliisarfiillu............... |
11 |
161 |
23 |
5 |
13 |
|
Inissiaateqarneq............................ |
19 |
121 |
85 |
13 |
27 |
|
Namminersortunit, ilisimatusarnikkut teknikkikkullu kiffartuussinerit |
10 |
229 |
32 |
4 |
16 |
|
Allaffissornikkut kiffartuussinerit................. |
27 |
225 |
69 |
9 |
23 |
|
Pisortat allaffissornerat kiffartuussinerallu.......... |
1.511 |
5.530 |
2.073 |
1.538 |
2.258 |
|
Kiffartuussilluni inuussutissarsiorfiit allat........... |
21 |
201 |
43 |
15 |
16 |
|
Nalunaarsuuteqanngitsut..................... |
72 |
348 |
81 |
53 |
116 |
Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB03
Takussutissiaq 2-mi takutinneqarpoq agguaqatigiissillugu qaammammut pingaarnertut suliffillit piffissami 2016-imiit 2021-mut, najugaqarfinni ataasiakkaani.
Suliffeqarneq annerpaaq – ilimageriikkatut – najugaqarfimmi Nuummiippoq, tassani 2021-mi agguaqatigiissillugu suliffeqarsimasut 10.591-inik amerlassuseqarmata.
Suliffeqarneq ataatsimut isigalugu 2020-mi 28.648-niit 2021-mi 28.909-nut 1,5 pct.-inik annertuneruvoq. Najugaqarfiit Ittoqqortoormiit aamma Tasiilaq annertuumik qaffariaateqarsimapput, taakkunani suliffeqarneq 4,5 pct.-inik kiisalu 3,5 pct.-inik annertunerulersimammata. Qaffariaalli annerpaaq najugaqarfimmi Nuummiippoq, 2021-mi suliffillit ukiup siulianut sanilliullugit 352-inik amerlanerusimammata. Tassani qaffariaat 3,4 pct.-inik annertussuseqarpoq.
Killormulli najugaqarfinni arlalinni 2021-mi suliffillit ikileriarsimapput. Najugaqarfinni Nanortalimmi, Qaanaami, Paamiuni Uummannamilu suliffeqarneq 4,3 pct.-inik, 4,0 pct.-inik, 2,9 pct.-inik aammalu 2,8 pct.-inik appariarsimammata. Takussutissiarlu 2 malillugu aamma najugaqarfinni Narsami, Maniitsumi, Kangaatsiami Qasigiannguanilu suliffeqarneq 2,0 pct.-it angullugit angullugit annikinnerulersimavoq.
Takussutissiaq 2. Najugaqarfinni suliffeqarneq
|
|
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
|
Nuna tamakkerlugu...... |
27.506 |
27.856 |
28.204 |
28.492 |
28.468 |
28.909 |
|
Nanortalik............. |
772 |
746 |
710 |
702 |
704 |
674 |
|
Qaqortoq.............. |
1.550 |
1.533 |
1.525 |
1.536 |
1.519 |
1.541 |
|
Narsaq................ |
726 |
750 |
757 |
747 |
771 |
771 |
|
Paamiut............... |
706 |
661 |
654 |
647 |
615 |
598 |
|
Nuuk................. |
9.408 |
9.691 |
9.899 |
10.069 |
10.239 |
10.591 |
|
Maniitsoq.............. |
1.648 |
1.629 |
1.669 |
1.662 |
1.595 |
1.589 |
|
Sisimiut............... |
3.064 |
3.168 |
3.162 |
3.176 |
3.175 |
3.203 |
|
Kangaatsiaq............ |
540 |
562 |
548 |
526 |
532 |
526 |
|
Aasiaat............... |
1.443 |
1.441 |
1.522 |
1.478 |
1.505 |
1.509 |
|
Qasigiannguit........... |
594 |
582 |
611 |
630 |
607 |
596 |
|
Ilulissat............... |
2.504 |
2.491 |
2.472 |
2.598 |
2.582 |
2.655 |
|
Qeqertarsuaq........... |
415 |
430 |
439 |
440 |
431 |
437 |
|
Uummannaq........... |
1.221 |
1.231 |
1.225 |
1.245 |
1.248 |
1.212 |
|
Upernavik............. |
1.274 |
1.294 |
1.319 |
1.389 |
1.370 |
1.409 |
|
Qaanaaq.............. |
320 |
333 |
342 |
354 |
347 |
333 |
|
Tasiilaq............... |
1.070 |
1.077 |
1.132 |
1.091 |
1.023 |
1.059 |
|
Ittoqqortoormiit.......... |
167 |
161 |
154 |
147 |
154 |
161 |
Malugiuk: Nuna tamakkerlugu kisitsisinut inoqarfiit kommunit avataanniittut ilanngunneqarput.
Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB04
Suliffeqarnerup annertussusaa suliffillit amerlassusaasa innutaasut najugaqavissut amerlassusaannut naleqqiussineruvoq. Innuttaasut najugaqavissut tassaapput ukiup pineqartup aallartinnerani naaneranilu Kalaallit Nunaanni najugallit, qaammatillu aallartinnerani 15-ileereersimasut.
Takussutissiaq 3-mi takuneqarsinnaasutut najugaqavissut akornanni suliffeqarnerup annertussusaa 2016-imi 64,7 pct.-imiit 2021-mi 66,7 pct.-imut qaffassimasoq.
45-49-nik ukiullit akornanni suliffeqarnerup annertussusaa qaffasinnerpaavoq, tassani 2021-mi najugaqavissut 70,5 pct.-ii suliffeqarsimammata. Taamaattoq ukiumi pineqartumi 30-34-nik ukiullit akornanni suliffillit amerlanerpaasimapput, tassani agguaqatigiissillugu qaammammut 3.584-it suliffeqarsimammata.
Takussutissiaq 3. 2016-imiit 2021-mut suliffeqarneq, suliffeqarnerup annertussusaa kiisalu najugaqavissut ukiunut agguaallugit
|
|
Innuttaasut1 |
Agguaqatigiis-sillugu qaammammut suliffillit |
Agguaqatigiissillugu qaammammut suliffeqarnerup annertussusaa |
|||
|
|
Pct. |
|||||
|
|
2016 |
2021 |
2016 |
2021 |
2016 |
2021 |
|
Katillugit......... |
42.488 |
43.371 |
27.506 |
28.909 |
64,7 |
66,7 |
|
15-19-inik ukiullit.... |
4.213 |
4.053 |
1.026 |
1.069 |
24,4 |
26,4 |
|
20-24-nik ukiullit.... |
4.836 |
4.406 |
2.574 |
2.379 |
53,2 |
54,0 |
|
25-29-nik ukiullit.... |
4.975 |
5.105 |
3.035 |
3.294 |
61,0 |
64,5 |
|
30-34-nik ukiullit.... |
4.541 |
5.282 |
3.015 |
3.584 |
66,4 |
67,8 |
|
35-39-nik ukiullit.... |
3.865 |
4.522 |
2.607 |
3.110 |
67,4 |
68,8 |
|
40-44-nik ukiullit.... |
3.432 |
3.801 |
2.395 |
2.636 |
69,8 |
69,4 |
|
45-49-nik ukiullit.... |
4.984 |
3.337 |
3.379 |
2.352 |
67,8 |
70,5 |
|
50-54-inik ukiullit.... |
5.887 |
4.772 |
3.887 |
3.233 |
66,0 |
67,7 |
|
55-59-inik ukiullit.... |
4.744 |
5.470 |
2.982 |
3.546 |
62,8 |
64,8 |
|
60-inik ukiullit-soraarneruss. |
3.282 |
5.301 |
1.855 |
3.077 |
56,5 |
58,0 |
|
Soraarneruss. ukiussarititat qaangerl. |
4.528 |
4.154 |
751 |
631 |
16,6 |
15,2 |
Malugiuk: Erseqqissaatigineqarpoq tabeli atorlugu suliffissaaleqinerup annertussusaa kisinneqarsinnaanngimmat.
Nalunaarut: 1) Najugaqavissut tassaapput innuttaasut ukiup aallartinnerani naaneranilu Kalaallit Nunaanni najugallit, qaammatillu aallartinnerani 15-inik ukioqalereersimasut.
Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB05
Titartagaq 4-imi takutinneqarpoq najugaqavissut akornanni qanoq amerlatigisut 2021-mi minnerpaamik qaammammut ataasiarlutik suliffeqarsimanersut, kiisalu qanoq amerlatigisut 2021-mi agguaqatigiissillugu qaammammut suliffeqarsimanersut.
Titartagaq 4. 2021-mi najugaqarfinni suliffeqarnerup annertussusaa
Malugiuk: Najugaqavissut tassaapput innuttaasut ukiup aallartinnerani naaneranilu Kalaallit Nunaanni najugallit, qaammatillu aallartinnerani 15-inik ukioqalereersimasut.
Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB06
Titartagaq 4-imi takuneqarsinnaasutut nunap sumiiffii malillugit assigiinngisitaartoqarpoq. Tassa Nuummi, Sisimiuni, Qasigiannguani, Ilulissani, Uummannami Upernavimmilu najugaqavissut 80 pct.-ii sinnillit 2021-mi agguaqatigiissillugu minnerpaamik qaammammi ataatsimi suliffeqarsimapput.
Nanortalimmi, Paamiuni Tasiilamilu 2021-mi agguaqatigiissillugu minnerpaamik qaammammi ataatsimi suliffeqarsimasut annertussusaat 72 pct.-it ataappaat.
Nuummi qaammammut suliffillit annertussusaat qaffasinnerpaavoq. Tassani agguaqatigiissillugu innutaasut 71 pct.-ii suliffeqarsimasut, Nanortalimmi suliffillit annertussusaat 54 pct.-imiissimavoq.
Takussutissiaq 4. Inuiaassuseq malillugu suliffeqarneq
|
|
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
|
Katillugit ......................... |
27.506 |
27.856 |
28.204 |
28.492 |
28.468 |
28.909 |
|
Danmark (Kalaallit Nunaanni inunngortut) |
24.160 |
24.506 |
24.896 |
25.199 |
25.009 |
25.432 |
|
Danmark (Kalaallit Nunaata avataani inunngortut) |
2.915 |
2.918 |
2.837 |
2.748 |
2.835 |
2.828 |
|
Europa........................... |
201 |
179 |
170 |
162 |
161 |
179 |
|
Europa avataani..................... |
230 |
253 |
300 |
383 |
463 |
470 |
Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB7
Takussutissiaq 4-imi aamma 5-imi takutinneqarput najugaqavissut akornanni suliffeqarneq, inuiaassuseq malillugu. Malunnarsaannginnissaq anguniarlugu inuiaassutsit eqimattakkuutaarneqarput. Qallunaatut innuttaassusillit inunngorfik malillugu avinneqarput, Kalaallit Nunaanni kiisalu Kalaallit Nunaata avataani inunngorsimasunut. Sinneruttut Europamut kiisalu Europa avataani inuiaassusilinnut avinneqarlutik.
Takussutissiaq 5. 2021-mi suliffeqarneq, inuiaassuseq inuussutissarsiorfillu malillugit
|
|
Katillugit |
Danmark (Kalaallit Nunaanni inunngortut) |
Danmark (Kalaallit Nunaata avataani inunngortut) |
Europa |
Europa avataani inunngortut |
|
Katillugit................................................ |
28.909 |
25.432 |
2.828 |
179 |
470 |
|
Nunalerineq, orpippass. nunalerinermilu tunisassiorneq niuernerlu |
110 |
109 |
1 |
0 |
0 |
|
Aalisarneq aalisakkanillu tunisassiornermi niuerneq.................. |
4.355 |
4.059 |
180 |
16 |
100 |
|
Aatsitassarsiorneq......................................... |
118 |
90 |
24 |
4 |
0 |
|
Nioqqutissiorneq........................................... |
224 |
202 |
21 |
1 |
0 |
|
Nukissiuutinik imermillu pilersuineq............................. |
435 |
369 |
64 |
2 |
1 |
|
Sanaartorneq sanaartortitsinerlu............................... |
2.268 |
1.887 |
329 |
42 |
10 |
|
Niuertunik pilersuineq atungassanillu nioqquteqarneq................ |
3.020 |
2.674 |
245 |
4 |
97 |
|
Assartuineq assartugassalerinerlu.............................. |
1.953 |
1.712 |
209 |
21 |
11 |
|
Akunnittarfiit neriniartarfiillu................................... |
777 |
523 |
98 |
8 |
148 |
|
Paasissutissalerineq attaveqaatilerinerlu.......................... |
608 |
489 |
110 |
5 |
4 |
|
Aningaaseriviit aningaasaliisarfiillu.............................. |
213 |
148 |
62 |
1 |
1 |
|
Inissiaateqarneq........................................... |
266 |
232 |
31 |
1 |
2 |
|
Namminersortunit, ilisimatusarnikkut teknikkikkullu kiffartuussinerit....... |
292 |
192 |
95 |
4 |
0 |
|
Allaffissornikkut kiffartuussinerit................................ |
396 |
255 |
85 |
4 |
52 |
|
Pisortat allaffissornerat kiffartuussinerallu......................... |
12.910 |
11.750 |
1.084 |
51 |
25 |
|
Kiffartuussilluni inuussutissarsiorfiit allat.......................... |
297 |
247 |
38 |
3 |
10 |
|
Nalunaarsuuteqanngitsut..................................... |
669 |
495 |
151 |
13 |
10 |
Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB07
Takussutissiaq 6-imi takutinneqarput agguaqatigiissillugu qaammammut pingaarnertut suliffeqarneq, suliffillip ilinniagaq qaffasinnerpaatut naammassisimasaa malillugu.
Takussutissiaq 6. Suliffeqarneq, ilinniagaq qaffasinnerpaatut naammassisimasaq malillugu
|
|
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
|
Katillugit.................................................. |
27.506 |
27.856 |
28.204 |
28.492 |
28.468 |
28.909 |
|
Meeqqat atuarfiat............................................ |
14.637 |
14.539 |
14.577 |
14.572 |
14.241 |
14.189 |
|
Ilinniarnertuunngorniarneq..................................... |
1.314 |
1.405 |
1.436 |
1.516 |
1.524 |
1.569 |
|
Inuussutissarsiornermik ilinniarneq: Katillugit........................ |
6.463 |
6.614 |
6.763 |
6.848 |
6.911 |
7.152 |
|
- Inuuss. ilinniarneq: Eqqumiitsuliorneq aamma humaniora.............. |
174 |
179 |
173 |
182 |
184 |
193 |
|
- Inuuss. ilinniarneq: Inuussutissarsiorneq, allaffissorneq inatsisilerinerlu |
849 |
865 |
905 |
924 |
933 |
968 |
|
- Inuuss. ilinniarneq: Ingeniørinngorniarneq, tunisass. sanaartornerlu....... |
2.313 |
2.333 |
2.354 |
2.372 |
2.382 |
2.448 |
|
- Inuuss. ilinniarneq: Nunalerineq, orpippass. aalisarneq uumasullu........ |
258 |
262 |
267 |
265 |
263 |
262 |
|
- Inuuss. ilinniarneq: Peqqinneq atungarissaarnerlu.................... |
1.553 |
1.603 |
1.632 |
1.650 |
1.656 |
1.697 |
|
- Inuuss. ilinniarneq: Kiffartuussinermi suliaqarfik..................... |
1.235 |
1.279 |
1.331 |
1.356 |
1.393 |
1.479 |
|
- Inuuss. ilinniarneq: Allat...................................... |
83 |
94 |
100 |
99 |
100 |
105 |
|
Angusanik qaffassaaneq....................................... |
1.082 |
1.117 |
1.137 |
1.147 |
1.167 |
1.219 |
|
Ingerlariaqqiffiusumik ilinniarneq................................. |
4.011 |
4.181 |
4.291 |
4.408 |
4.625 |
4.780 |
Malugiuk: Ilinniakkat aalajangersimasut immikkoortiternerinut assersuutit Naatsorsueqqissaartarfiup nittartagaani www.stat.gl – imi nassaarineqarsinnaapput.
Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB08
Takussutissiaq 6-imi takuneqarsinnaavoq suliffillit affaannit sinneqartut meeqqat atuarfiat kisiat qaffasinnerpaatut naammassisimagaat.